มีทั้งแบบมีชีวิตและแบบทำให้อ่อนแอหรือแบบที่ถูกฆ่า วัคซีนมีชีวิตที่ลดทอน เช่น วัคซีนไข้ทรพิษและโปลิโอ สามารถกระตุ้น การตอบสนอง ของ ทีเซลล์ เพชฌฆาต ( TCหรือ CTL) การตอบสนองของเฮลเปอร์ทีเซลล์ (T H ) และภูมิคุ้มกันแอนติบอดี อย่างไรก็ตาม รูปแบบที่อ่อนฤทธิ์ของเชื้อโรคสามารถเปลี่ยนเป็นรูปแบบที่เป็นอันตรายและอาจทำให้เกิดโรคใน ผู้รับ วัคซีน ที่ มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง (เช่น ผู้ที่เป็นโรคเอดส์). แม้ว่าวัคซีนที่ฆ่าแล้วจะไม่มีความเสี่ยงนี้ แต่ก็ไม่สามารถสร้างการตอบสนองของทีเซลล์เพชฌฆาตที่เจาะจงได้ และอาจไม่ได้ผลเลยสำหรับบางโรค วัคซีนรุ่นที่สองได้รับการพัฒนาเพื่อลดความเสี่ยงจากวัคซีนที่มีชีวิต เหล่านี้คือวัคซีนหน่วยย่อย ซึ่งประกอบด้วยแอนติเจน ของ โปรตีนที่ จำเพาะ (เช่นบาดทะยักหรือพิษคอตีบ ) หรือ ส่วนประกอบของโปรตีน รีคอมบิแน นท์ (เช่น แอนติเจนที่พื้นผิวของไวรัสตับอักเสบบี) พวกมันสามารถสร้างการตอบสนองของ T Hและแอนติบอดีได้ แต่ไม่ใช่การตอบสนองของทีเซลล์ของนักฆ่า [ จำเป็นต้องอ้างอิง ]วัคซีน RNAและ วัคซีน DNAเป็นตัวอย่างของวัคซีนรุ่นที่สามในปี 2559 วัคซีน DNA สำหรับไวรัสซิกาเริ่มทดสอบที่สถาบันสุขภาพแห่งชาติ นอกจากนี้ Inovio Pharmaceuticals และ GeneOne Life Science ได้เริ่มการทดสอบวัคซีน DNA ที่แตกต่างกันเพื่อต่อต้าน Zika ในไมอามี การผลิตวัคซีนตามปริมาตรยังไม่ได้รับการแก้ไขในปี 2559การทดลองทางคลินิกสำหรับวัคซีน DNA เพื่อป้องกันเอชไอวีกำลังดำเนินการอยู่วัคซีน mRNAเช่นBNT162b2ได้รับการพัฒนาในปี 2020 ด้วยความช่วยเหลือของOperation Warp Speed ​​และนำไปใช้อย่างหนาแน่นเพื่อต่อสู้กับการระบาดของโควิด-19 . ในปี 2021 Katalin KarikóและDrew Weissmanได้รับรางวัล Horwitz Prize จาก Columbia University จากการวิจัยบุกเบิกเทคโนโลยีวัคซีน mRNA